วันพฤหัสบดีที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2554

การประดิษฐ์ชิ้นงานจากกระดาษม้วน

จะเริ่มหัดทำชิ้นงานที่ง่ายก่อน  โดยการนำกระดาษที่ม้วนไว้แล้วมาสานให้เป็นกระจาดทรงกลมใบเล็กก่อน  ให้ฐานมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 3 นิ้วครึ่ง สูง 4 นิ้ว

กระจาดทรงกลม

วัสดุ-อุปกรณ์

เตรียม วัสดุ-อุปกรณ์
1. กระดาษที่ม้วนแล้ว เลือกสีตามใจชอบ
2. ลวดเบอร์ 20 ความยาว 16 นิ้ว 8 เส้น
3. เหล็กแหลม
4. กาว
5. ไม้บรรทัด
6. กรรไกรตัดลวด


วิธีทำ
1. นำลวดทั้ง 8 เส้นมาสอด กระดาษม้วนซึ่งทั้ง 8 เส้นนี้จะนำมาเป็นเส้นแกน
2. แยกเส้นแกนเป็นชุดละ 4 เส้น วางทับกันเป็นรูป + (กากบาท) โดยทากาวให้ติดกัน รอจนแห้ง

นำลวดมาสอดกระดาษ

วางทับกันเป็นรูป +
3. นำกระดาษม้วนที่ไม่ได้ใส่ลวดมาเป็นเส้นสาน สานขัดบิด 2 เส้นบริเวณที่ตัดกันวนรอบ 2 รอบ
4. จะเห็นเส้นแกนเป็น 4 แถบ แถบละ 4 เส้นแกน  ให้แยกเส้นแกนกระจายออกเป็น 2 เส้น แล้วสานขัดบิด    2 เส้น 3 รอบ
5. แยกเส้นแกนกระจายออกเป็น 1 เส้น แล้วสานขัดบิด 2 เส้น วนไปรอบๆกระทั่งได้เส้นผ่าศูนย์กลาง 3 นิ้วครึ่ง ซึ่งส่วนนี้จะเป็นฐานหรือก้นตระกร้านั่นเอง

6. พลิกกลับด้าน งอเส้นแกนทั้งหมดตั้งฉากกับฐาน แล้วสานขัดบิด 2 เส้น วน 3 รอบ
7. งอเส้นแกนบานออกจัดให้เป็นรูปทรงกระจาดตามที่ต้องการ จากนั้นสานขัดบิด 2 เส้นวนไปรอบๆให้ได้ความสูง 4 นิ้ว ตัดปลายเส้นสานเกินจุดชนรอบออกไป 1 นิ้ว แล้วเก็บปลายทั้ง 2 เส้นให้เรืยบร้อย
8. ทำขอบกระจาดโดยการงอเส้นแกนทีละ 1 เส้นมายังอีกเส้นแกนหนึ่ง 1 จังหวะงอลง  ตัดเส้นแกนให้เกินส่วนที่งอลงประมาณ 3 กระเบียด จากนั้นทำการเก็บให้เรียบร้อย ( ดูภาพประกอบ )
การเก็บริมขอบ 1 จังหวะ
9. นำไปพ่นสีสเปร์หรือทาแล็คเกอร์ผึ่งไว้ให้แห้งก็สามารถนำไปใช้ได้เลย

ภาพประกอบ


วันพุธที่ 30 มีนาคม พ.ศ. 2554

ลวดลายในงานจักสานพอสังเขป

ลายขัดธรรมดา เช่น ลาย ยก 1 ข่ม 1, ลาย ยก 2 ข่ม 2
ลายขัดบิด          เช่น ลายขัดบิด 2  เส้น ,  ลายขัดบิด 3 เส้น

ภาพประกอบ ลายขัด - ลายขัดบิด
ลายเปีย  นำมาตกแต่งเพิ่มเติมทำหน้าที่แทนเส้นสานได้(ดูภาพ)
                 เช่น ลายเปียและเส้นสานขัดคู่ขนานกัน
                         ลายเปียและเส้นสานขัดสลับกัน


ภาพการนำลายเปียมาตกแต่งเพิ่ม
ลายน้ำไหล  มักนิยมทำในชิ้นงานที่มีเนื้อที่มากหน่อยเช่น ตระกร้าทรงกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 6 นิ้วขึ้นไป
ลายน้ำไหล
 ลายดอกจิก  นิยมทำเป็นลวดลายบนหูตระกร้า
ลายดอกจิก
ลักษณะของหูตระกร้า 

ตระกร้า 2  หู

ตระกร้าแบบหูเดียว

             




วันศุกร์ที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2554

การม้วนกระดาษเพื่อใช้ทำงานจักสาน

ควรใช้กระดาษสมุดโทรศัพท์หน้าเหลืองเพราะสามารถนำไปย้อมสีต่างๆได้ง่าย  กระดาษหนังสือพิมพ์และโบว์ชัวต่างๆก็นำมาใช้ตกแต่งได้เหมือนกัน
วิธีทำ
1. ตัดกระดาษความกว้าง 1 นิ้วครี่ง ความยาว 10 นิ้ว หรือความยาวเท่ากับหน้ากระดาษของสมุดโทรศัพท์หน้าเหลือง
2. นำทางมะพร้าวที่เหลาให้กลมแล้วมาวางบนกระดาษ โดยวางเฉียงเล็กน้อย (ดูรูป)
3. อีกแถบหนึ่งทากาวตามความยาวของกระดาษ จากนั้นม้วนกระดาษหุ้มทางมะพร้าว
4. ดึงทางมะพร้าวออก จะเห็นม้วนกระดาษมีปลายด้านหนึ่งแหลมและเล็กกว่าอีกด้านหนึ่ง

รูปภาพการม้วนกระดาษ-การต่อกระดาษ
วิธีต่อกระดาษที่ม้วนแล้ว
         ทากาวที่ปลายด้านที่แหลมและเล็กกว่าของเส้นหนึ่งแล้วสอดไปในส่วนกว้างของอีกเส้นหนึ่ง
วิธีย้อมสีกระดาษ
         นำสีย้อมผ้ามาละลายในน้ำร้อนที่ผสมเกลือแล้วคนให้เข้ากัน  จากนั้นนำกระดาษที่ม้วนแล้วใส่ลงไปในภาชนะที่ละลายสีไว้ ทิ้งไว้สักพักใหญ่ดูให้สีติดกระดาษดีแล้ว  จึงนำขึ้นมาผึ่งหรือตากแดดให้แห้ง
               ชิ้นงานที่เราทำขึ้นเมื่อสานเสร็จแล้วถ้าต้องการให้ดูเป็นเงาสวยงามและคงทนขึ้นควรเคลือบด้วยแล็คเกอร์
               มีวิธีการเคลือบอีกแบบหนึ่งที่ทำให้ชิ้นงานดูแน่นหนาแข็งแรงเป็นมันเงาสวยงามและกันน้ำได้นานพอสมควร  แต่ควรทำในช่วงที่ผลิตชิ้นงานได้หลายชิ้นเพราะขั้นตอนในการเคลือบค่อนข้างใช้เวลาพอสมควร(เป็นการคิดค้นและผ่านการลองผิดลองถูกมาหลายคร้งของอ.เบญจวรรณ ไชยพิเดช)
เตรียมวัสดุให้พร้อม
1. แป้งมัน  ละลายในน้ำนำไปตั้งไฟคนให้เป็นแป้งเปียกใสๆ
2. ทินเนอร์  เกรด 3 A
3. แล็คเกอร์
4.ยูนิเทน
วิธีการเคลือบ
1. ทาแป้งเปียกด้านในของชิ้นงานก่อนแล้วทาด้านนอกเมื่อทั่วดีแล้ว นำไปตากแดดให้แห้งประมาณ 90ส่วน 100
2. นำทินเนอร์ 4 ส่วน ผสมกับ แล็คเกอร์ 1 ส่วน คนให้เข้ากัน ใช้แปรงทาสีอันเล็กจุ่มส่วนผสมนั้น ไม่ควรเกินครึ่งแปรง ทาบางๆ ที่ชิ้นงานที่ตากแดดแล้ว เมื่อทาทั่วแล้วให้นำไปตากแดดให้แห้ง เมื่อแห้งแล้วนำมาทาครั้งที่ 2 แล้วนำไปตากแดดอีกครั้ง
3. ทายูนิเทนบางๆที่ชิ้นงานในข้อ 2 แล้วนำไปผึ่ง เมื่อแห้งแล้วจะทาซ้ำก็ได้
หมายเหตุ
ในชิ้นงานถ้ามีลายสีทองหรือมีพลาสติกระวังอย่าให้โดนทินเนอร์และแล็คเกอร์ชิ้นงานจะเสียหายได้
ควรทำในวันที่มีอากาศดีแสงแดดดีด้วยค่ะ

วันศุกร์ที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2554

ม้วนกระดาษให้เป็นทรงกระสวย

วิธีทำ
1.  ตัดกระดาษให้เป็นรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่ว ฐานยาว 2 นิ้ว สูง 8 นิ้วหรือจะกำหนดขนาดเองก็ได้
2.  นำมาม้วนโดยการใช้ไม้เสียบลูกชิ้นเป็นแกน (ภาพที่ 1)

ภาพที่ 1
3.  ม้วนเสร็จแล้วให้ทากาวติดให้แน่นแล้วดึงไม้เสียบลูกชิ้นออก (ภาพที่ 2 )

ภาพที่ 2
4.  จะได้ม้วนกระดาษทรงกระสวยที่ภายในกลวงสามารถนำไปใช้ตกแต่งในชิ้นงานที่มีเส้นแกนได้(ภาพที่ 3)

ภาพที่ 3